v0.398pre-alpha

Fizyka Teoria Podstawowe pojęcia fizyczne Wielkości fizyczne, jednostki, układ SI
Google+

Korepetycje

Znajdź korepetytora!

czwartek, 23 września 2010 00:11

Wielkości fizyczne, jednostki, układ SI

Napisał 
Oceń ten artykuł
(7 głosów)


Prawa fizyki wyrażają związki między różnymi wielkościami fizycznymi. Prawa te formułowane są w postaci równań matematycznych wyrażających ścisłe ilościowe relacje między tymi wielkościami, a to wiąże się zawsze z pomiarami określającymi liczbowo stosunek danej wielkości do przyjętej jednostki.
Wiele z wielkości fizycznych jest współzależnych. Na przykład prędkość jest długością podzieloną przez czas, gęstość masą podzieloną przez objętość itd. Dlatego z pośród wszystkich wielkości fizycznych wybieramy pewną ilość tak zwanych wielkości podstawowych, za pomocą których wyrażamy wszystkie pozostałe wielkości nazywane wielkościami pochodnymi^. Z tym podziałem związany jest również wybór jednostek. Jednostki podstawowe wielkości podstawowych są wybierane (ustalane), a jednostki pochodne definiuje się za pomocą jednostek podstawowych.
Aktualnie obowiązującym w Polsce układem jednostek jest układ SI (Systeme International d'Unites). Układ SI ma siedem jednostek podstawowych i dwie uzupełniające niezbędne w sformułowaniach praw fizyki. Wielkości podstawowe i ich jednostki są zestawione w tabeli poniżej.

 

Jednostki podstawowe:

  • 1 m - metr - jednostka długości;
  • 1 kg - kilogram - jednostka masy;
  • 1 s - sekunda - jednostka czasu;
  • 1 A - amper - jednostka natężenia prądu elektrycznego;
  • 1 K - kelwin - jednostka temperatury;
  • 1 mol - mol - jednostka liczebności materii;
  • 1 cd - kandela - jednostka natężenia światła;


Definicje jednostek podstawowych są związane albo ze wzorcami albo z pomiarem. Przykładem jest wzorzec masy. Obecnie światowym wzorcem kilograma (kg) jest walec platynowo-irydowy przechowywany w Międzynarodowym Biurze Miar i Wag w Sevres (Francja).
Natomiast przykładem jednostki związanej z pomiarem jest długość. Metr (m) definiujemy jako długość drogi przebytej w próżni przez światło w czasie 1/299792458 s.
Oprócz jednostek w fizyce posługujemy się pojęciem wymiaru jednostki^ danej wielkości fizycznej. Wymiarem jednostki podstawowej jest po prostu ona sama. Natomiast dla jednostek pochodnych wymiar jest kombinacją jednostek podstawowych (w odpowiednich potęgach). Na przykład jednostka siły ma wymiar kgm/s2 wynikający ze wzoru F = ma. Niektóre jednostki pochodne mają swoje nazwy tak jak jednostka siły - niuton.

Jednostki uzupełniające:

  • 1 rad - radian - jednostka miary kąta płaskiego;
  • 1 sr - steradian - jednostka miary kąta bryłowego;

Przedrostki SI (służą do tworzenia dziesiętnych wielokrotności jednostek miar):

  • E - 1018 - eksa
  • P - 1015 - peta
  • T - 1012 - tera
  • G - 109 - giga
  • M - 106 - mega
  • k  - 103 - kilo
  • h  - 102 - hekto
  • da - 101 - deka
  • d  - 10-1 - decy
  • c  - 10-2 - centy
  • m - 10-3 - mili
  • ?  - 10-6 - mikro
  • n  - 10-9 - nano
  • p  - 10-12 - piko
  • f   - 10-15 - femto

 

 

Wreszcie, oprócz jednostek podstawowych i pochodnych posługujemy się także jednostkami wtórnymi, które są ich wielokrotnościami. Wyraża się je bardzo prosto poprzez dodanie odpowiedniego przedrostka określającego odpowiednią potęgę dziesięciu, która jest mnożnikiem dla jednostki.

Przedrostki jednostek miar układu SI

NazwaSymbolMnożnikNazwa
mnożnika
PrzykładStoso-
wane od
Nazwa
nieoficjalna
    1033 kwintyliard     una, vendeka [V]
    1030 kwintylion     dea, weka [W]
    1027 kwadryliard     nea, xenna [X]
jotta (gr. ???? (okto) ? osiem) Y 1024 kwadrylion YV ? jottawolt 1991 otta
zetta (łac. septem ? siedem) Z 1021 tryliard Zm ? zettametr 1991 hepa
eksa (gr. ?? (hexa) ? sześć) E 1018 trylion Eg ? eksagram 1975
peta (gr. penta ? pięć) P 1015 biliard Ps ? petasekunda 1975
tera (gr. teras ? potwór) T 1012 bilion Tm ? terametr 1960
giga (gr. gigas ? olbrzymi) G 109 miliard GHz ? gigaherc 1960
mega (gr. megas ? wielki) M 1 000 000 = 106 milion MHz ? megaherc 1960
kilo (gr. khilioi ? tysiąc) k 1 000 = 103 tysiąc kcal ? kilokaloria 1795
hekto (gr. hekaton ? sto) h 100 = 102 sto hl ? hektolitr 1795
deka (gr. deka ? dziesięć) da 10 = 101 dziesięć dag ? dekagram 1795 dk
    1 = 100 jeden m ? metr, g ? gram  
decy (łac. decimus ? dziesiąty) d 0,1 = 10?1 jedna dziesiąta dm ? decymetr 1795
centy (łac. centum ? sto) c 0,01 = 10?2 jedna setna cm ? centymetr 1795
mili (łac. mille ? tysiąc) m 0,001 = 10?3 jedna tysięczna mm ? milimetr 1795
mikro (gr. mikros ? mały) ? 10?6 jedna milionowa ?m ? mikrometr 1960
nano (gr. nanos ? karzeł) n 10?9 jedna miliardowa nF ? nanofarad 1960
piko (wł. piccolo ? mały) p 10?12 jedna bilionowa pF ? pikofarad 1960
femto (duń. femten ? piętnaście) f 10?15 jedna biliardowa fm ? femtometr 1964
atto (duń. atten ? osiemnaście) a 10?18 jedna trylionowa am ? attometr 1964
zepto (fr. sept, gr. septem ? siedem) z 10?21 jedna tryliardowa zN ? zeptoniuton 1991 ento
jokto (gr. ???? (okto) ? osiem) y 10?24 jedna kwadrylionowa yg ? joktogram 1991 fito
    10?27 jedna kwadryliardowa     syto, xenno [x]
    10?30 jedna kwintylionowa     tredo, weko [w]
    10?33 jedna kwintyliardowa    

revo, vendeko [v]

Czytany 26113 razy Ostatnio zmieniany sobota, 30 lipca 2011 13:58
dr inż. Paweł Troka

Owner & CEO
E-Mail: ptroka@fizyka.dk
PTroka on Google+

Strona: fizyka.dk

Komentarze   

 
0 #17 Quyen 2025-05-28 16:26
Hi there! Do you know if they make any plugins tto protect against hackers?
I'm kinda paranoid about losibg everything I've worked
hard on. Any tips?

Here is my web site ... Ronda: http://Xn--80Aapanktecktnjj.Xn--P1ai/index.php?action=profile;u=8918
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #16 Katie 2025-05-28 07:59
I do not even know how I ended up here, but I thought this post was great.
I don't know who you are but definitely you're going to a famous blogger if you aren't already ;) Cheers!


my web page gogogocheck: https://gogogocheck1.com
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #15 Prince 2025-05-16 23:21
Having read this I believed it was rather informative.

I appreciate you taking the time and effort to put this article together.

I once again find myself spending a significant amount of time both reading and commenting.
But so what, it was still worth it!

Here is my blog post gogogocheck: https://Gogogocheck1.com/
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #14 Tiffani 2025-05-15 07:18
I am actually thankful to the owner of this site who has shared this great article at at this time.


Stop by my homepage :: Kaca Mobil Volkswagen: https://Worldaid.Eu.org/discussion/profile.php?id=815609
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #13 Melody 2025-05-13 13:23
of course like your web site however you have to take a look at thhe spelling on several of your posts.
Many of them are rife with spelling issues aand I find it very
bothuersome to inform the truth on the other hand I will definitely
come again again.

Look aat my blog post kaca mobil MINI: https://Worldaid.EU.Org/discussion/profile.php?id=815609
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #12 Candelaria 2025-05-13 11:42
I am really thankful to thhe owner of this site who
has shared this geat article at here.

Also visit my website ... dewapetir88 Heylink: http://www.empowerment-Initiative-frankfurt.de/index.php?site=profile&id=80167
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #11 Jeanett 2025-05-13 09:07
obviously like your web site but you have to test the spelling on quite a few
of your posts. A number of them are rife with spelling
problems and I in finding it very bothersome to tell the reality however I will surely ccome
back again.

Heree is my homepage - Paige: https://Worldaid.eu.org/discussion/profile.php?id=789797
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #10 Paulette 2025-05-13 06:29
This post will assist the internet users for creating new weblog or evern a weblog from start to end.


Feel free to visit my web site ... Lala 33: http://ntep2008.com/index.php?name=webboard&file=read&id=332413
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #9 Lyndon 2025-05-12 22:48
Hi! Do you know if they mke any plugins to protect against hackers?
I'm kinda paranoid about losing everything I've worked hard on. Any tips?


my web page kaca mobil KIA: http://dragon-Slave.org/comics/KatherinettStraubdm
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #8 NormanJen 2025-04-23 03:32
Verified facts! Authentic data!
Mostbet Україна - лідер серед букмекерів! Реєструйся та отримуй бонуси. ➡️ mostbet ua : https://lelekakiev.com.ua/
Advanced but understandable! Niche expertise! Mostbet DE - beste Online-Casinos in Deutschland! Holen Sie sich jetzt Ihren Willkommensbonu s. ➡️ Mostbet DE : https://abundia-gmbh.de/ I'm thoroughly impressed by how this guide manages to be comprehensive without being tedious and detailed without being dry.Instant help! Optimizing time!
Mostbet DE - beste Online-Casinos in Deutschland! Holen Sie sich jetzt Ihren Willkommensbonu s. ➡️ Mostbet DE : https://abundia-gmbh.de/ . Global view! Learning from others! The level of detail and care put into crafting this extraordinarily valuable resource is truly commendable and worthy of recognition.
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #7 Stanleybiavy 2025-04-08 20:44
This crash game is so exciting! I’ve been testing it on one of these sites https://tuneclutch7.werite.net/a-ultimate-aviator-game-strategy-for-kenya-2025-edition
and it's been a wild ride so far.
Anyone else winning big?
Trying to figure out the best moment to cash out – any advice?
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #6 BrianLic 2024-10-01 21:51
Gay dating has transformed from being obscured and stigmatized to an open and proud experience. With growing pandemic acceptance, more avenues abide for men seeking men to hook meaningfully.
https://gay0day.com/most-popular/

A Passing History of Gay Dating
Historically, gay men faced challenges in finding harmless spaces to gather, much resorting to underground venues suitable to societal taboos. The Stonewall Riots in 1969 sparked the gay rights sign, eventually unsurpassed to more communal and direct platforms after gay dating.

Digital Revolution: Apps and Online Dating
The begin of the internet changed gay dating. Premature platforms like Gaydar paved the disposition as far as something apps like Grindr and Tinder, gift men easier ways to relate, whether in the interest of casual encounters or straight-faced relationships. These apps be suffering with evolved to comprehend features promoting mental strength and inclusivity.

https://gay0day.com

Challenges in Gay Dating
Despite evolution, challenges linger:

Demerit: In some regions, gay relationships are quietly illegal or taboo.
Superficiality: Multifarious sense dating apps can promote flimsy interactions.
Internalized Homophobia: Struggles with identity can foil relationships.
Certifiable Form: Issues like loneliness and desire remain prevalent.
Building Healthy Relationships
To succeed in gay dating, communication, self-acceptance , and mutual respect are key. Construction a strong promote practice also helps navigate the complexities of dating in the LGBTQ+ community.

The Prospective of Gay Dating
As acceptance grows, the days of gay dating looks hopeful, with technology like virtual actuality and AI matchmaking expanding opportunities. Continued improve toward inclusivity ensures more spaces where preference between men can ictus unashamedly and proudly.
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #5 Simonhiz 2024-09-20 17:27
Hi ancor: https://casinodk.com
ancor
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #4 tokiFer 2024-08-21 08:27
bk 1win
1win на айфон
retirar dinero 1win
como usar el bonus casino en 1win
best casino offers

bonus code 1win chile
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #3 tokiFer 2024-08-20 01:16
biggest bookie in india
pin up casino apk
1win онлайн
bonus cassino 1win como usar
1win 2022

lucky jet game
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #2 CraigKeymn 2024-08-07 02:31
https://mlgtesturamdtestv648.ru/
Cytować | Zgłoś administratorowi
 
 
0 #1 cysterna 2021-03-10 12:21
No tak, weźmy np. impedancję operatorową cewki o indukcyjności L [H] oraz przy częstości kołowej w [rad/s]. Jakby nie patrzeć, ze wzoru Z(s)=w*L wynika, że jednostką w*L jest H*rad/s, czyli Om*rad. Skądinąd wiadomo, że Z(s) ma taką samą jednostkę jak opór R, czyli Om. Wiadomo, że Om=/=Om*rad, bo rad=/=1. Gdzie jest problem?
Cytować | Zgłoś administratorowi
 

Dodaj komentarz


3a - 2b = ? Dane: a=2 b=4.

| Jeżeli w zasobach naszego serwisu nie znalazłeś tego czego szukałeś prosimy napisz do nas na e-mail: sugestie@fizyka.dk a my uzupełnimy te braki |

| Copyright © 2010-2015 by Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk | All Rights Reserved. Kopiowanie treści bez pisemnego zezwolenia zabronione. |
| Polityka prywatności | Regulamin serwisu |

Valid XHTML 1.0 Transitional Poprawny CSS! [Valid Atom 1.0]